จีนเสนอร่างกม.ควบคุมการใช้ข้อมูลส่วนบุคคล หยุดปรากฏการณ์ลูกค้าประจำจ่ายแพงกว่าลูกค้าใหม่

0

ฝ่ายบริหารของจีนเสนอร่างกฎหมาย Personal Information Protection ฉบับล่าสุด ที่มีการปรับปรุงเกณฑ์การนำข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การนำข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้ในการตั้งราคาที่แตกต่างกันสำหรับสินค้าหรือบริการชนิดเดียวกัน ที่เรียกกันว่า Big Data Killing

การใช้ข้อมูลส่วนตัวและอัลกอริทึมเพื่อตั้งราคาสินค้าและบริการที่เฉพาะเจาะจงกับตัวบุคคล (Price Discrimination) หรือ Big Data Killing นั้น เป็นปรากฏการณ์ในประเทศจีนที่มีการถกเถียงกันอย่างกว้างขวาง โดยการตั้งราคาเช่นนี้อาจมาในรูปแบบของการตั้งราคาที่แตกต่างสำหรับผู้ใช้ที่อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่ที่แตกต่างกัน หรือผู้ใช้ที่เป็นลูกค้าประจำ หรือเข้ามายังหน้าแอปหรือเว็บบ่อยๆ มักเจอกับราคาที่สูงกว่าผู้ใช้ใหม่หรือผู้ใช้ทั่วไป เป็นต้น ซึ่งจากการสำรวจโดยสมาคมผู้บริโภคแห่งประเทศจีนพบว่า เกินครึ่งหนึ่งของผู้ตอบแบบสอบถามกล่าวว่า พวกเขาได้เจอกับการตั้งราคาที่แตกต่างเช่นนี้ด้วยตัวเอง

เมื่อผู้สื่อข่าวจากสำนักข่าว Economic Information Daily ได้ทำการทดลองถึงปรากฏการณ์ Big Data Killing นี้กับแพลตฟอร์มเรียกรถรับส่งแห่งหนึ่ง ก็พบว่าในการเรียกรถในเวลาเดียวกันและตำแหน่งเดียวกัน ในบัญชีที่มีการใช้งานบ่อยนั้น มีราคาค่าบริการที่สูงกว่าบัญชีที่ไม่ได้มีการใช้งานบ่อยราว 0.8 หยวน และในบัญชีที่ไม่ได้ใช้งานบ่อยนั้นมีคูปองส่วนลดเพิ่มเติมถึง 17.05 หยวนด้วยกัน

โดยร่างกฎหมายฉบับล่าสุดที่ได้ออกมานั้น มีความตั้งใจที่จะควบคุมปัญหา Big Data Killing นี้โดยเฉพาะ

Big Data Killing นั้นไม่ใช้แนวปฏิบัติที่มีเฉพาะในประเทศจีนเท่านั้น โดยการตั้งราคาสินค้าที่แตกต่างสำหรับแต่ละบุคคลนั้นมักพบได้บ่อยในแพลตฟอร์มสำหรับจองตั๋วเครื่องบินและห้องพัก เทคนิคหนึ่งที่นักท่องเที่ยวรู้กันอย่างแพร่หลาย คือการใช้โหมด Incognito ในเว็บเบราว์เซอร์เพื่อค้นหาเที่ยวบินและห้องพักที่ต้องการ โดยในบางครั้งจะได้ราคาที่ถูกกว่าการเข้าเว็บไซต์แบบปกติ ซึ่งมีการคำนวณราคาจากประวัติการเข้าชมเว็บไซต์ ประวัติการจอง และข้อมูลอื่นๆ

และแม้จะไม่พบบ่อยนัก แต่ร้านค้าออนไลน์บางแห่งก็มีการตั้งราคาสินค้าโดยคิดจากตำแหน่งที่ตั้งของผู้ซื้อ และระยะห่างจากร้านค้าปลีก

อย่างไรก็ตาม การตั้งราคาที่แตกต่าง (Price Discrimination) นั้นก็ยังพอมีเหตุผลรองรับอยู่บ้าง เช่น แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์เรื่องคุณลักษณของตลาดและอุปสงค์ของผู้ซื้อ และการจูงใจให้ผู้ใช้เข้ามาใช้งานแพลตฟอร์มหรือร้านค้าของตนเพิ่ม

สุดท้ายแล้วการทำ Big Data Killing นั้นยังสิ่งที่ไม่ผิดกฎหมาย แต่บริษัทผู้ใช้แนวทางนี้ก็ต้องยอมรับความเสี่ยงจากความไม่พอใจของผู้ใช้งานด้วย