การชำระเงินผ่านระบบอิเล็คทรอนิกส์ที่เรียกกันว่า e-payment ในประเทศจีนนั้นมีมูลค่าสูงถึง 7.1 ล้านล้านหยวน (หรือประมาณ 35 ล้านล้านบาท) และเป็นที่รู้กันดีว่าผู้นำในตลาดนี้นั้นจะเป็นใครไปไม่ได้นอกเสียจาก Alibaba เจ้าของนวัตกรรมที่มีผู้ใช้กว่า 500 ล้านราย แต่ก็ใช่ว่ายักษ์ใหญ่รายนี้จะครองตลาดแบบไม่สั่นคลอน
ในช่วงไตรมาสที่ผ่านมา รายงานผลการสำรวจจาก iResearch เผยตัวเลขส่วนแบ่งในตลาดการชำระเงินผ่านระบบโทรศัพท์มือถือ(ซึ่งไม่นับรวมระบบของธนาคารพาณิชย์)ของ Tencent Holdings อีกหนึ่งยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีเจ้าของแอปพลิเคชั่นสนทนา WeChat อยู่ที่ร้อยละ 39.8 ในขณะที่ Alipay นั้นมีส่วนแบ่งคิดเป็นร้อยละ 54.5 แสดงให้เห็นถึงการตีตื้นที่น่ากลัวของ Tencent จากเดิมในปี 2014 ที่มีส่วนแบ่งเพียงร้อยละ 8.9 เทียบกับการครองตลาดร้อยละ 79.9 ของ Alipay
Jim Lai Zhiming กล่าวถึงการเติบโตอย่างก้าวกระโดดในครั้งนี้ว่ามันเริ่มต้นที่การให้บริการ”ซองแดง”ในเทศกาลตรุษจีนของปี 2014 ที่ดึงความสนใจจากผู้ใช้ด้วยบริการที่สอดคล้องกับธรรมเนียมการแจกซองอั่งเปาให้กับเพื่อนฝูงและญาติมิตรของชาวจีน และนับจากนั้นจำนวนการใช้งานระบบ payment ของ Tencent ก็เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
Lai กล่าวว่าส่วนที่สำคัญของความสำเร็จในการตีตื้นตลาดที่มีคู่แข่งอันแข็งแกร่งในครั้งนี้ คือการเจาะตลาดการชำระเงินให้กับพ่อค้าแม่ค้าแบบออฟไลน์ การเปิดแพลตฟอร์มชำระเงินให้กับบริการอื่นๆ เช่น บริการเรียกรถ Didi Chuxing และการโอนเงินแบบ peer-to-peer ที่สามารถเริ่มต้นใช้งานผ่านบัญชีของแอป WeChat ซึ่งมีฐานผู้ใช้อยู่แล้วกว่า 980 ล้านรายได้โดยสะดวก ทั้งหลายทั้งปวงนี้คือปัจจัยที่ทำให้ Tencent กลายมาเป็นผู้ให้บริการ mobile payment ที่มีอัตราการเติบโตแซงหน้า Alipay ไปมาก
ปัจจุบันระบบชำระเงินอิเล็คทรอนิกส์นี้เป็นระบบภายใต้ Tenpay บริษัทการเงินที่ Tencent ก่อตั้งขึ้นเมื่อสองปีก่อน ผู้ซึ่งทุกวันนี้นอกจากจะให้บริการการชำระเงินแล้ว ยังมีบริการด้านการเงิน เช่น การจัดการทรัพย์สิน และแพลตฟอร์มการลงทุน รวมไปถึงการพัฒนานวัตกรรมหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการชำระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ การใช้ blockchain หรือการวิเคราะห์ข้อมูล big data
ระบบของ Tenpay นี้สามารถรองรับการทำงานได้กว่า 200,000 transactions ในหนึ่งวินาที และถูกนำไปใช้เป็นรากฐานในการพัฒนา Nets Union Clearing ซึ่งเป็นแพลตฟอร์ม clearing สำหรับการใช้จ่ายออนไลน์ซึ่งถูกใช้โดยธนาคารกลางของจีน
การตีตื้นขึ้นมาเป็นคู่แข่งที่สมน้ำสมเนื้อในครั้งนี้ของ Tencent นั้นน่าจะสร้างความหนักใจให้กับ Alipay ไม่น้อย แต่ Alipay ก็มีอีกหนึ่งความน่าปวดหัวครั้งใหญ่ ที่แม้แต่ Tencent เองก็หนีไม่พ้น นั่นก็คือระบบ Nets Union นี้เอง เมื่อธนาคารกลางของจีนกำลังจะกำหนดให้ transaction ทั้งหมดในระบบจ่ายเงินอิเล็คทรอนิกส์ ไม่ว่าจะเป็นของเจ้าใดก็ตาม ต้องมาดำเนินการบนแพลตฟอร์ม Nets Union ดังกล่าว ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ให้บริการ payment ทั้งหลายต้องเตรียมรับมือกับการกำกับดูแล รวมถึงจะทำให้ผู้ให้บริการไม่สามารถเก็บข้อมูลของลูกค้าไว้เป็นข้อมูลทางการค้าอีกต่อไป
การเข้ามาของ Nets Union ครั้งนี้อาจนับได้ว่าเป็น disruption ครั้งยิ่งใหญ่ในวงการ e-payment ของจีน มิหนำซ้ำยังเป็นการ disrupt ที่ออกมาจากฝั่งรัฐบาลเองเสียด้วย การเคลื่อนไหวนี้จะสร้างความปั่นป่วน เปลี่ยนแปลง ผลดี หรือผลเสีย ต่อตลาดอย่างไร เราคงจะเริ่มเห็นได้ชัดหลังการบังคับใช้ Nets Union ในเดือนกรกฎาคมปี 2018 ที่จะถึงนี้
