ตามกันมาติดๆสำหรับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2018 ซึ่งมอบให้แก่ 3 นักวิทยาศาสตร์เจ้าของผลงาน 2 ชิ้นในด้านฟิสิกส์เลเซอร์ ที่มีคุณประโยชน์ต่อวิทยาการของมนุษยชาติและได้เข้ามาพัฒนาชีวิตของผู้คนหลายล้านรายทั่วโลก
ผลงานแรกที่ได้รับรางวัลนั้นเป็นของ Arthur Ashkin ผู้ประดิษฐ์สิ่งที่เรียกว่า Optical Tweezers ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ใช้ความดันรังสีของแสงเคลื่อนย้ายวัตถุขนาดเล็ก ไม่ว่าจะเป็นอนุภาค อะตอม ไวรัส หรือเซลล์มีชีวิตอื่นๆ ออกมาจากที่ๆวัตถุนั้นเคยอยู่ โดยมีการทำงานคล้ายแหนบที่มีขาทั้งสองเป็นความดันรังสีนั่นเอง
ในปี 1986 Ashkin ประสบความสำเร็จในการใช้เจ้าแหนบนี้คีบแบคทีเรียที่มีชีวิตขึ้นโดยไม่สร้างความเสียหายใดกับมัน และนั่นคือจุดเริ่มต้นของการนำ Optical Tweezers ไปใช้เป็นเครื่องมือในการศึกษากลไกของสิ่งมีชีวิตต่างๆที่มีประโยชน์เป็นอย่างมากต่องานวิจัยด้านชีววิทยาในปัจจุบัน
อีกส่วนหนึ่งของรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปีนี้ เป็นผลงานของ Gerard Mourou และ Donna Strickland ผู้ได้ร่วมกันศึกษาและพัฒนาเทคนิคการสร้างพัลส์เลเซอร์ (laser pulses) ซึ่งมีขนาดที่สั้นและความเข้มข้นของพลังงานสูงที่สุดในปัจจุบัน
Mourou และ Strickland ทำการสร้างพัลส์เลเซอร์นี้ด้วยการยืดพัลส์เลเซอร์ออก เพื่อลดกำลังสูงสุดของพัลส์ แล้วจึงนำไปขยายกำลังด้วยเครื่อง power amplifier ซึ่งนำไปสู่พัลส์พลังงานสูง จากนั้นจึงทำการบีบอัดพัลส์นี้กลับเป็นพัลส์ที่มีขนาดสั้นและมีความเข้มข้นพลังงานสูงในที่สุด
เทคนิคการสร้างพัลส์ที่ถูกเรียกว่า chirped pulse amplification (CPA) ในปัจจุบันนั้นยังคงดำรงตำแหน่งเทคนิคที่ดีที่สุด (state-of-the-art) ในการสร้างพัลส์เลเซอร์พลังงานสูงซึ่งใช้พื้นที่ในการผลิตน้อย (เมื่อเทียบกับเทคนิคอื่นๆที่ต้องใช้สถานที่ขนาดใหญ่และค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าในการสร้างพัลส์เช่นนี้) โดยพัลส์เลเซอร์พลังงานสูงนั้นช่วยให้เลเซอร์ทำงานอย่างแม่นยำและสร้างความเสียหายกับพื้นผิวน้อยกว่า ซึ่งหนึ่งในประโยชน์ของ CPA นั้นคือการนำไปใช้ในการผ่าตัดแก้ไขสายตาที่มีเคสหลายล้านรายทั่วโลกในแต่ละปีนั่นเอง
Donna Strickland ผู้รับรางวัลร่วมนี้เป็นสตรีผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์เป็นคนแรกในรอบ 55 ปี และนับเป็นนักฟิสิกส์หญิงรายที่ 3 ต่อจาก Maria Goeppert Mayer และ Marie Curie ที่ได้รับรางวัลดังกล่าว
